এইটো দেখা গ’ল যে আপুনি ভবাতকৈ জীৱনটো অধিক ভৱিষ্যদ্বাণীযোগ্য — ভাল, অন্ততঃ যিকোনো হাৰত উদ্ভিদ আৰু পোক-পৰুৱাৰ জীৱন। ফেন’লজী হৈছে এক চোলা-ড্ৰপিং বিজ্ঞান যিয়ে উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ জীৱনচক্ৰৰ পুনৰাবৃত্তিমূলক পৰিঘটনা আৰু বতৰৰ সৈতে ইয়াৰ সংযোগ পৰীক্ষা কৰে। উদ্ভিদ আৰু পোকে ঘড়ী ব্যৱহাৰ নকৰে। তাৰ পৰিৱৰ্তে তেওঁলোকে সময় ৰখাৰ বাবে নিজৰ পৰিৱেশৰ পৰিস্থিতি ব্যৱহাৰ কৰে। উদ্ভিদ আৰু পোক-পৰুৱা উভয়ৰে বৃদ্ধি আৰু বিকাশ উষ্ণতাৰ লগত ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত। মেপেল গছৰ ফুল ফুলা, গীত গোৱা চৰাইৰ বসন্তকালীন আগমন, ৰজাৰ প্ৰব্ৰজন, পূবৰ টেণ্ট কেটাৰপিলাৰৰ কণী ফুটাৰ দৰে ফেন’লজিকেল পৰিঘটনা এই সকলোবোৰ পৰিৱেশৰ সৈতে জড়িত। প্ৰায় সকলো প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনাই...

এটা বিশেষ ঘড়ী

ফেন’লজিকেল ইভেণ্টবোৰ আচৰিত ধৰণৰ টাইমকিপাৰ। প্ৰতি বছৰে প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনাবোৰ হুবহু একে ক্ৰমত ঘটে, বহু সময়ত বিশেষ পোক-পৰুৱাৰ আৱিৰ্ভাৱৰ সৈতে মিল থকা উদ্ভিদভিত্তিক ফেন’লজিকেল পৰিঘটনাৰ সৈতে। উদাহৰণস্বৰূপে, অহাইঅ’ত আমেৰিকাৰ হালধীয়া কাঠৰ গছবোৰ পূৰ্ণ ফুল ফুলাৰ কেইদিনমানৰ পিছত সদায় ক’লা বেলৰ ৱেভিল প্ৰাপ্তবয়স্ক গছবোৰ ওলাই আহে, পূবৰ টেণ্ট কেটাৰপিলাৰৰ কণীবোৰ সদায় প্ৰথম ফৰচাইথিয়া ফুল খোলাৰ লগে লগে ফুটি উঠে আৰু উত্তৰ কেটাপা গছ ফুলিবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ লগে লগে ডাঙৰ পীচ গছৰ ব’ৰবোৰ প্ৰাপ্তবয়স্ক হিচাপে ওলাই আহে। আমোদজনকভাৱে, এটা অঞ্চলৰ ফেন’লজিকেল ক্ৰমে প্ৰায়ে একে উদ্ভিদ আৰু পোক-পৰুৱাৰ প্ৰজাতি থকা আন অঞ্চলৰ তুলনাত কম বিচ্যুতি দেখুৱায়;আৰু বতৰৰ পৰিস্থিতিৰ পাৰ্থক্য থাকিলেও ফেন’লজিকেল ক্ৰম একেই থাকে। উষ্ণ বসন্তত ফেন’লজিকেল পৰিঘটনা কেইসপ্তাহমান আগুৱাই যাব পাৰে, কিন্তু তথাপিও সেইবোৰ হুবহু একে কালক্ৰমিক ক্ৰমত ঘটে।

হাজাৰ হাজাৰ বছৰ ধৰি মানুহও জৈৱিক পৰিঘটনাৰ ক্ৰমৰ সৈতে ঘনিষ্ঠভাৱে জড়িত আছিল। কেলেণ্ডাৰৰ আগতে আমি প্ৰকৃতি চাই সময়ৰ গতি অনুসৰণ কৰিছিলোঁ। ইয়াৰ পিছত কি হ’ব তাৰ ধাৰণা ল’বলৈ আমাক ফেন’লজিকেল ইভেণ্টৰ ভৱিষ্যদ্বাণীযোগ্যতাৰ প্ৰয়োজন আছিল। প্ৰাথমিক কৃষি ইয়াৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল। কিন্তু এতিয়া, বেছিভাগ মানুহৰে প্ৰাকৃতিক পৰিঘটনাৰ নিৰ্দিষ্ট ক্ৰমৰ কোনো তথ্য নাই। আনকি বেছিভাগ মালিকেই ইয়াৰ প্ৰতি অন্ধ।

বিশেষ সময় নিৰ্ধাৰণকাৰী

বিজ্ঞানীসকলে (আৰু নাগৰিকসকলে) যুগ যুগ ধৰি ফেন’লজিকেল পৰিঘটনাসমূহ অনুসৰণ আৰু ৰেকৰ্ডিং কৰি আহিছে। উদ্ভিদ আৰু পোক-পৰুৱাবোৰ নিখুঁত সময় নিৰ্ধাৰণকাৰী, গতিকে এই লিপিবদ্ধ উত্থান আৰু পৰিঘটনাৰ তাৰিখবোৰে দীৰ্ঘম্যাদী আৰু হ্ৰস্বম্যাদী বতৰ দুয়োটা ধৰণৰ পৰিৱৰ্তনৰ বিষয়ে বহু কথাই কয়। এই ৰেকৰ্ডসমূহৰ বাবেই আমি জানো যে পোক-পৰুৱাবোৰে নিজৰ বিতৰণ সলনি কৰি আছে আৰু কিছুমান বিশেষ পোক-পৰুৱা এতিয়া য’ত আগতে নাছিল তাতেই দেখা দিছে–বেছিভাগেই উত্তৰ দিশলৈ গুচি গৈছে। আগতে বছৰি মাত্ৰ এটা প্ৰজন্মহে উৎপাদন কৰা, এতিয়া দুটা বা আনকি তিনিটাও উৎপাদন কৰা পোক-পৰুৱাও আমি দেখিবলৈ পাইছো। তথ্যই আমাক এইটোও কয় যে বিগত ৩০ৰ পৰা ৪০ বছৰত পোক-পৰুৱাৰ উত্থানৰ সময়ৰ পৰিৱৰ্তন ঘটিছে। ১৯৭০ চনৰ তুলনাত বহু আগতেই বহুতো পোক-পৰুৱাৰ উত্থান ঘটিছে আৰু সেইটোকীট-পতংগ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে এক প্ৰত্যাহ্বানৰ সৃষ্টি কৰে। ১৯৭১ চনৰ পৰা নাতিশীতোষ্ণ জলবায়ুৰ বহুতো ফেন’লজিকেল পৰিঘটনা প্ৰতি দশকত ২.৫ দিন আগবাঢ়িছে। অৰ্থাৎ ৭০ৰ দশকৰ আৰম্ভণিৰ পৰা উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ ঋতুভিত্তিক বিকাশ সাধাৰণতে প্ৰায় ১০ দিন আগবাঢ়িছে। বিশ্বৰ অসংখ্য বিজ্ঞানীয়ে বহু বছৰ ধৰি ৰখা ফেন’লজিকেল ৰেকৰ্ডসমূহে জলবায়ু পৰিৱৰ্তন অনুসৰণৰ বাবে অতি মূল্যৱান তথ্য প্ৰদান কৰে। আমাৰ পৰিৱৰ্তিত জলবায়ুৱে যে পোক-পৰুৱা আৰু ইহঁতে নিৰ্ভৰশীল উদ্ভিদক প্ৰভাৱিত কৰিছে তাত কোনো সন্দেহ নাই।

যদিও জীৱনচক্ৰ আৰু বিতৰণৰ পৰিৱৰ্তন ডাঙৰ চিন্তাৰ বিষয়, আন এটা সম্ভাৱ্য সমস্যা হৈছে ফেন’লজিকেল সমন্বয়। গছ-গছনি আৰু পোক-পৰুৱা একেলগে যায়, আৰু যদি জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ প্ৰতি ইহঁতে বেলেগ বেলেগ প্ৰতিক্ৰিয়া প্ৰকাশ কৰে, তেন্তে পোকটো কেতিয়া সক্ৰিয় হয় বনাম গছজোপা কেতিয়া ফুল ফুলাৰ সময় বিঘ্নিত হ’ব পাৰে। ইয়াৰ ফলত বহু পৰিৱেশগত পৰিণতি হ’ব পাৰে। এতিয়াৰ বাবে এই সকলোবোৰৰ তথ্য মিশ্ৰিত। কিছুমান বিজ্ঞানীয়ে উদ্ভিদ আৰু পোক-পৰুৱা একেলগে সলনি হোৱা বুলি বিচাৰি উলিয়াইছে আনহাতে আন কিছুমান অধ্যয়নত উদ্ভিদ আৰু পোক-পৰুৱাৰ প্ৰজাতিৰ বিচ্ছিন্নতা দেখা গৈছে।

জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ পোক-পৰুৱাৰ জীৱনত ইমানবোৰ কেছকেডিং প্ৰভাৱ আছে। আৰু, সময়ৰ লগে লগে ইয়াৰ পংগু কৰা প্ৰভাৱে কেৱল পোক-পৰুৱা আৰু উদ্ভিদক নেতিবাচকভাৱে প্ৰভাৱিত কৰাই নহয়, মানুহকো নেতিবাচকভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিব।

বিজ্ঞানীসকলক সহায় কৰা

যদি আপুনি আপোনাৰ পৃথিৱীৰ ফেন’লজিকেল পৰিঘটনাসমূহ অনুসৰণ কৰে আৰু সেই তথ্য বুজিবলৈ কাম কৰা বিজ্ঞানীসকললৈ আগবঢ়ায়এই পৰিৱৰ্তনসমূহৰ ফলত ইউ.এছ.এ. ইয়াৰে এটা বা ততোধিক সৈতে চাইন অন কৰক আৰু এটা পাৰ্থক্য সৃষ্টি কৰাত সহায় কৰক।