বিষয়বস্তুৰ তালিকা
“পদিনা” শব্দটো শুনিলেই মোৰ মনটোৱে লগে লগে সোৱাদৰ কথা ভাবে। কিন্তু যেতিয়া আমি উদ্ভিদৰ কথা কওঁ, তেতিয়া Lamiaceae বা পদিনা পৰিয়ালটো কেৱল এটা টোকাৰ বনৌষধি নহয়। ইয়াত ২৩৬টা বংশ আৰু ৭,০০০ৰো অধিক প্ৰজাতি সামৰি লোৱা হৈছে, ইয়াৰে কিছুমান খাব পৰা বা ঔষধিও। এই পদিনা পৰিয়ালৰ এজন আত্মীয়ক মোৰ লগত নেটিভ প্লাণ্ট অৱ দ্য মান্থ ক্লাবৰ জৰিয়তে চিনাকি কৰাই দিয়া হৈছিল: এটা বহুবৰ্ষজীৱী বেচন। এই নতুন বাগিচা সংযোজন সমগ্ৰ ৩৩ ৰাজ্যৰ স্থানীয়, লগতে মেনিটোবাৰ পৰা নোভা স্কটিয়ালৈকে, য'ত মোৰ অন্টাৰিঅ' প্ৰদেশ অন্তৰ্ভুক্ত। এই লেখাটোত মই বহুবৰ্ষজীৱী তুলসী গছৰ লগতে পদিনা পৰিয়ালৰ আন কেইজনমান বহুবৰ্ষজীৱী সদস্যৰ বাবে বৃদ্ধিৰ টিপছ শ্বেয়াৰ কৰিম। কিছুমানে আপোনাক আচৰিত কৰিব পাৰে!
যেতিয়া আপুনি এই উদ্ভিদৰ কিছুমানৰ বৃদ্ধিৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ নিখুঁত কৰে, তেতিয়া বনৌষধিবিধ বিয়পি পৰাৰ প্ৰৱণতাৰ বাবে “পদিনা পৰিয়াল”ৰ যুক্তিযুক্ততা থাকে। যদি আপুনি বাৰীত পদিনা ৰোপণ কৰিছে, তেন্তে মই কি ক’ব বিচাৰিছো সেয়া আপুনি সঠিকভাৱে জানে৷ তেতিয়াৰ পৰাই আপুনি হয়তো প্ৰতি বছৰে ইয়াক উলিয়াই আনিছে! মোৰ পদিনা (পদিনা, মোজিটো আদি) সদায় পাত্ৰত খান্দি লোৱা হয়। ইয়াত তালিকাভুক্ত আন কিছুমান উদ্ভিদ, যেনে অৰেগানো, লেমন বাম, লেমিয়াম, আৰু ক্ৰিপিং চাৰ্লিও আক্ৰমণাত্মক বিস্তাৰক হ'ব পাৰে।
আৰু, যদি আপুনি এই উদ্ভিদবোৰৰ কিছুমান ভালদৰে চায়, তেন্তে পৰিয়ালৰ সাদৃশ্য নিজেই প্ৰকাশ পাব পাৰে। দৃশ্যগত সাদৃশ্যসমূহৰ ভিতৰত বৰ্গক্ষেত্ৰৰ ঠাৰি, যোৰযুক্ত পাত আৰু এনচাইক্লোপিডিয়া ব্ৰিটানিকা -এ “দুটা ওঁঠৰ মুকলি মুখৰ নলীকা আকৃতিৰ ফুল” বুলি বৰ্ণনা কৰা। বহুতৰ ওপৰত ফুল ফুলেএই নিৰ্বাচনসমূহ, ঋষি, নেমু বাম, আৰু বহুবৰ্ষজীৱী তুলসীকে ধৰি, সকলোবোৰ পূৰ্বতে উল্লেখ কৰা বৈশিষ্ট্যসমূহৰ সৈতে এটা মেউভ ৰঙৰ।
বহুবছৰীয়া তুলসী
এই টুকুৰাটো লিখিবলৈ মোক প্ৰেৰণা দিয়া উদ্ভিদটোৰ পৰা আৰম্ভ কৰোঁ আহক: বহুবৰ্ষজীৱী তুলসী। ইয়াক বন্য তুলসী ( Clinopodium Vulgare ) বুলিও কোৱা হয়। উদ্ভিদে আংশিক ছাঁৰ পৰা সম্পূৰ্ণ ৰ’দ, বালিচহীয়াৰ পৰা লোমীয়া মাটি উপভোগ কৰে আৰু প্ৰায় দুফুট (৩০ চে.মি.) ওখ হ’ব পাৰে। মোৰটোৰ বাবে মোৰ অলপ বেয়া লাগে কাৰণ মই ইয়াক গৰম আৰু ৰ’দঘাই কাষৰ চোতালৰ বাগিচা এখনত ৰোপণ কৰিছিলো য’ত মাটি বেয়া (যিখন মই সংশোধন কৰিবলৈ কাম কৰি আছো) আৰু বাইণ্ডৱেইড আছে। কিন্তু ইয়াৰ কোনো আপত্তি নাই যেন লাগে, কিয়নো ই শীতকালৰ পৰা ৰক্ষা পৰিছিল আৰু বাৰীত প্ৰথম সম্পূৰ্ণ গ্ৰীষ্মকালত বহুত সুস্থ পাত আৰু ফুল উৎপাদন কৰিছিল। আৰু ইয়াৰ সোৱাদ আপুনি আপোনাৰ ভেজি গাৰ্ডেনত খেতি কৰা বেচনৰ দৰে একেবাৰেই নহয়। গৱেষণাৰ নামত এটা পাতৰ সোৱাদ লৈছিলো আৰু সঁচা কথা ক’বলৈ গ’লে ইয়াৰ সোৱাদ কোনো বস্তুৰ দৰে বেছি নাছিল।
মই থলুৱা গছ-গছনিৰে ভৰোৱাৰ কাম কৰি থকা বাগিচা এখনত বহুবৰ্ষজীৱী বেচনে এক আলংকাৰিক সংযোজন প্ৰদান কৰে।
বন্য বাৰ্গামট
আন এটা থলুৱা উদ্ভিদৰ সংযোজন, এইটো মোৰ সন্মুখৰ চোতালৰ বাগিচাত, বন্য বাৰ্গমৰ্ট ( Monarda fissa ) beebalm এই ভয়ংকৰ, scraggly ফুল যে মোক Muppets বা Fraggles (বা জিম হেনছনে আহিছে যিকোনো পুতলা) সোঁৱৰাই দিয়ে. সম্পূৰ্ণ ৰ’দৰ পৰা আংশিক ছাঁলৈকে গছজোপা ফুলি উঠে। ই আন এটা জনপ্ৰিয় বনৌষধি চাহৰ পছন্দ, আৰু পৰগাছাৰ মাজতো জনপ্ৰিয়।
বন্য বাৰ্গামট এটা শ্ব’গ্রীষ্মকালত ফ্ৰিলি ফুলৰ দাঙ্গা উৎপন্ন কৰা বন্যফুল৷
লেভেণ্ডাৰ
ক’ব লাগিব, লেভেণ্ডাৰৰ পদিনা পৰিয়ালৰ সৈতে জড়িততাই মোক আচৰিত কৰি তুলিলে৷ নিশ্চিতভাৱে আপুনি ফুলবোৰ আনৰ সৈতে মিল থকাৰ বাবে এটা যুক্তি দিব পাৰে, কিন্তু মই ইয়াত উল্লেখ কৰা বাকী গছবোৰৰ তুলনাত গোটেই গছজোপাৰ ইমান বেলেগ, অনন্য ৰূপ আছে। এই বহুবৰ্ষজীৱী গছজোপা গৰম, ভূমধ্যসাগৰীয় সদৃশ বতৰ পছন্দ কৰে, ঠিক ইয়াৰ বাৰ্ষিক বনৌষধি ৰোজমেৰী খুলশালীয়েকৰ দৰেই। অৰ্থাৎ সম্পূৰ্ণ ৰ’দ আৰু ভালদৰে পানী ওলাই যোৱা মাটি। ইংৰাজী লেভেণ্ডাৰৰ জাত আছে যিবোৰ ইউএছডিএৰ ৪ আৰু ৫ নং জ'নলৈকে কঠিন। স্পেনিছ লেভেণ্ডাৰে অৱশ্যে গ্রীষ্মমণ্ডলীয় জলবায়ু পছন্দ কৰে। মোৰ পাত্ৰত ইহঁতে সেই প্ৰথম কেইটামান হিম ভাল নাপায়।
মই ইংৰাজী লেভেণ্ডাৰৰ পত্ৰৰ বিভিন্ন টেক্সচাৰ ভাল পাওঁ, আৰু ফুলবোৰে মোৰ বহুতো গ্ৰীষ্মকালীন ফুলৰ থোপাত স্থান পায়।
কেটমিন্ট
এই বহুবৰ্ষজীৱী গছৰ নামটো অলপ গিভৱে। মোৰ সন্মুখৰ চোতালৰ বাৰীত কেটমিন্ট ( নেপেটা ) গজিছে, আৰু ফুলবোৰে মোক অলপ লেভেণ্ডাৰৰ কথা মনত পেলাই দিলেও, মই ইয়াৰ অধিক উইস্পি, কোমল পত্ৰবোৰ ভাল পাওঁ। মোৰ কেইবাটাও গছ আছে আৰু সেইবোৰ সদায় মৌমাখিৰে আবৃত৷ সময়ৰ লগে লগে গছজোপা বিয়পি পৰে যদিও মই ইয়াক পৰিচালনা কৰিব নোৱাৰা বুলি বিবেচনা কৰা নাই। ৩ বা ৪ নং জ’নলৈকে কেটমিন্ট কঠিন, আৰু সম্পূৰ্ণ ৰ’দ ভাল পায়।
কেটমিন্ট খৰাং সহনশীল আৰু হৰিণ প্ৰতিৰোধী, দুটা বিষয় ই মোৰ সন্মুখৰ চোতালৰ বাৰীত সন্মুখীন হয়, কিন্তু ই লাভৱান হয়তথাপিও।
মৃত নেটল
মোৰ ভনীয়েকৰ সন্মুখৰ ভেটিৰ বাগিচাত গজি উঠা মৃত নেটল গছ ( লেমিয়াম )ক মই সদায় প্ৰশংসা কৰো, কাৰণ সাধাৰণতে ডিচেম্বৰ মাহলৈকে ইয়াত ফুল বিচাৰি পাব পাৰি—বৰফ নাথাকিলে বেছি দিন। লেমন বামৰ সৈতে পাতবোৰ দেখাত বহুত মিল আছে যদিও মই দেখা বেছিভাগ পাততে কিছু ভিন্নতা থাকে। এই কঠিন উদ্ভিদ খৰাং আৰু তাপ সহনশীল। সম্পূৰ্ণ ৰ’দত সম্পূৰ্ণ ছাঁলৈকে ৰোপণ কৰক।
লেমিয়াম সেই নিৰ্ভৰযোগ্য বহুবৰ্ষজীৱী গছবোৰৰ ভিতৰত এটা যিয়ে তিনিটা (যদি চাৰিটা নহয়) ঋতুৰ ফুল ফুলে।
গ্ৰাউণ্ড আইভি
মই ইয়াত লগে লগে মন কৰিব লাগিব যে মই এটাক মাটিত আইভি খেতি কৰাৰ পৰামৰ্শ দিয়া নাই। এইটো এটা legit creeper আৰু ইয়াক আক্ৰমণাত্মক বুলি গণ্য কৰা হয়। পদিনা পৰিয়ালৰ ক’লা ভেড়া৷ এটা যিয়ে মোৰ পিছফালৰ চোতালৰ লনত সোমাই স্থায়ী বাসস্থান ল’লে। মই মোৰ লনত স্প্ৰে নকৰিলেও গ্ৰাউণ্ড আইভি, ওৰফে ক্ৰিপিং চাৰ্লি, লনকেয়াৰ কোম্পানীয়ে বিজ্ঞাপন দিয়া অপতৃণবোৰৰ ভিতৰত এটা।
সকলো ভাল কৰক
এই লেখাটো লিখি থাকোঁতে মই অজানিতে মোৰ লনত পদিনা পৰিয়ালৰ আন এজন সদস্য গজি উঠা আৱিষ্কাৰ কৰিলোঁ। ফুলৰ সাধাৰণতাৰ বিষয়ে পঢ়ি থকাৰ বাবেই সেই টেল-টেল চিনবোৰ চিনি পালোঁ আৰু হিল-অল ( Prunella vulgaris ) চিনাক্ত কৰিবলৈ Seek by iNaturalist এপটো ব্যৱহাৰ কৰিলোঁ। ইয়াৰ ঔষধি গুণৰ বাবে জনাজাত আৰু সেয়েহে ইয়াক সাধাৰণ স্ব-নিৰাময় আৰু ঘাঁ বুলিও কোৱা হয়।
নিষেধ কৰাটো কঠিন, মাটিৰ আইভীক কিছুমান অঞ্চলত আক্ৰমণাত্মক বুলি গণ্য কৰা হয়। চেষ্টা কৰোমই ঘাঁহ-বন খোৱাৰ সময়ত টানিবলৈ৷ এই ফটোখনে মোৰ লনত ক্ৰিপিং চাৰ্লি আৰু হিল-অল দুয়োটাকে দেখুৱাইছে।
লেমন বাম
মোৰ এখন উঠা বিচনা আছে য’ত মই কিছুমান বহুবৰ্ষজীৱী বনৌষধিক ঠাই ল’বলৈ দিছো, য’ত পদিনা পৰিয়ালৰ সদস্যসকলৰ লেমন বাম, অৰেগানো, আৰু ঋষিও আছে। লেমন বাম ( Melissa officinalis ) মোৰ প্ৰিয় চাহৰ মিশ্ৰণৰ এটা অংশ (কেমোমিল আৰু লেভেণ্ডাৰৰ কাষত), গতিকে মই এই সুগন্ধি বনৌষধিটো শুকুৱাই কাঁচৰ জাৰত থৈ দিওঁ। প্ৰায় ইউএছডিএ জ’ন ৪লৈকে হাৰ্ডি ডাউন কৰি, ইয়াক ৰ’দত পাৰ্ট শ্বেডত ৰোপণ কৰক (ই মোৰ পাৰ্ট শ্বেড উঠা বিচনাত ফুলি উঠে)।
লেমন বাম পদিনা পৰিয়ালৰ সদস্য, কিন্তু ইয়াৰ নেমুৰ সুগন্ধি আছে যিটো মই বনৌষধি চাহৰ মিশ্ৰণত উপভোগ কৰো।
অৰেগানো
মোৰ মছলাৰ ৰেকৰ এটা অপৰিহাৰ্য অংশ, অৰেগানো বাৰীত অলপ গুণ্ডা, কিন্তু মই মিনট নহয় ঘ কাৰণ মই এই টেঙা বনৌষধিৰ বহুত শুকুৱাই লওঁ। ই সম্পূৰ্ণ ৰ’দ ভাল পায়, কিন্তু মোৰ আংশিকভাৱে ছাঁযুক্ত উঠা বিচনাত বহুত ভালকৈ গজিছে। জেচিকাৰ এই লেখাটোত অৰেগানো চপোৱা আৰু সংৰক্ষণৰ টিপছ দিয়া হৈছে।
See_also: সৰু সৰু ঠাইত খাদ্য খেতিৰ বাবে দুটা চতুৰ আৰু সহজ DIY প্ৰজেক্ট
শুকান অৰেগানো মোৰ পাকঘৰৰ এটা প্ৰধান খাদ্য আৰু মোৰ পাকঘৰৰ বাগিচাত ইয়াৰ প্ৰচুৰ পৰিমাণে আছে। মই গোটেই পতন আৰু শীতকালত ইয়াক বহুত উলিয়াই আনি চূপ আৰু ষ্টু, আৰু ইটালীয় খাদ্য, যেনে মোৰ টমেটো চচৰ সোৱাদ লওঁ।
ঋষি
কিবা কাৰণত, মই মূলতঃ বন্ধৰ দিনবোৰৰ আশে-পাশে ঋষি ( Salvia officinalis ) ব্যৱহাৰ কৰাৰ প্ৰৱণতা ৰাখোঁ। মই শীতকালত বাহিৰলৈ লৰালৰিকৈ ওলাই আহিছো মোৰ টাৰ্কিৰ ষ্টাফিঙৰ বাবে সতেজ পাত (কেতিয়াবা ইয়াৰ বাবে বৰফৰ আৱৰণ ধূলিৰে আঁতৰাই পেলোৱাৰ প্ৰয়োজন হয়) কাটিবলৈবা ঋষি আলুৰ ৰেচিপি। কিন্তু এই বনৌষধি ফুল ফুলাৰ সময়তো অতি আলংকাৰিক হয়, আৰু পাতবোৰ আকৰ্ষণীয় টেক্সচাৰ। সম্পূৰ্ণ ৰ’দত ঋষি ৰোপণ কৰক। অৱশ্যে মোৰ উচ্চ বিচনাত পোৱা অংশ ৰ’দটোৱে মোৰ আপত্তি নকৰে।
মই ঋষি গছৰ টেক্সচাৰ আৰু ৰং ভাল পাওঁ। ৰঙা ফুলৰ বাবে আনাৰসৰ ঋষি মোৰ অলংকাৰিক পাত্ৰৰ ব্যৱস্থাত জনপ্ৰিয় সংযোজন।
থাইম
থাইম সেই বহুবৰ্ষজীৱী বনৌষধিৰ ভিতৰত অন্যতম যিয়ে সীমান্তৰ উদ্ভিদ হিচাপে ভাল কাম কৰে। মোৰ সন্মুখৰ চোতালৰ বাৰীত, শিলৰ ধাৰৰ কাষেৰে নেমু থাইম ৰোপণ কৰা হৈছে। মাছ, চচ, আৰু অন্যান্য ৰেচিপিত ই যি সোৱাদ যোগ কৰে (সতেজ বা শুকান) মই ভাল পাওঁ। এইটো আন এটা তাপ প্ৰেমী যিয়ে ৰ’দ আৰু ভালদৰে পানী ওলাই যোৱা মাটিত লাভৱান হ’ব।
See_also: সুস্থ, অধিক আকৰ্ষণীয় উদ্ভিদৰ বাবে কেতিয়া আইৰিছ কমাব লাগে
থাইম এবিধ বনৌষধি যি সোৱাদযুক্ত আৰু অলংকাৰিক দুয়োটা। ইয়াক বাগিচাৰ প্ৰান্তত বা পাত্ৰত ভৰোৱা হিচাপে যোগ কৰক।
পদিনা পৰিয়ালৰ বাৰ্ষিক সদস্য
